قانون کاهش آلودگي هوا پس از ۱۵ سال اجرا نشده است

فاطمه توانا علمی

با جدي شدن بحث آلودگي هوا در کلان شهرها به ويژه تهران طي سال هاي گذشته و اظهار نگراني از سوي کارشناسان و مسئولان، مجلس بر مبناي اصل پنجاهم قانون اساسي که بر پاک سازي و حفاظت هوا از آلودگي هوا تأکيد دارد، در سال ۱۳۷۴ قانون کاهش آلودگي هوا را در ۳۶ ماده به تصويب رساند. اما با گذشت ۱۵ سال از تصويب، اين قانون اجرا نشده است و به همين دليل شاهد افزايش آلودگي هوا در کلان شهرهاي تهران، مشهد، کرج، اراک، اهواز، تبريز، شيراز و اصفهان ايم و نمونه بارز آن آلودگي شهر تهران است که در روزهاي اخير به وضعيت هشدار در آمده و منجر به تعطيلي ادارات، مدارس و ... شده است.دکتر امي مشاور رئيس سازمان محيط زيست و محقق در بحث آلودگي هوا در اين باره به خراسان گفت: مشکلي که در مورد آلودگي هواي کلان شهرها به ويژه تهران وجود دارد، اجرا نشدن قانون کاهش آلودگي هوا پس از گذشت ۱۵ سال است. در حالي که اگر قانون اجرا مي شد قطعا معضل آلودگي هوا در تمامي کلان شهرها برطرف مي شد. وي افزود: يکي از مواردي که در اين قانون تصريح شده ممنوعيت تردد خودروهاي دودزا و غير استاندارد است که متأسفانه هم چنان شاهد تردد اين خودروها در شهرها و کلان شهرهاييم و در حال حاضر بيش از ۵۰ درصد خودروهاي سواري که در کشور تردد مي کنند، يعني حدود 4.5 ميليون خودرو ، دودزا و فاقد استاندارد و آلاينده جدي هوا مي باشند. تردد 4.5 ميليون خودرو در شهرها به ويژه در کلان شهرها از جمله عوامل آلودگي هواست که بنا به گفته اين مسئول بر مبناي مواد 4،3 و ۵ قانون کاهش آلودگي هوا بايد تردد آن ها ممنوع و از رده  خارج مي شدند اما پس از گذشت ۱۵ سال هنوز اين امر محقق نشده است.بنا به گفته دکترامي تعدادي از 4.5ميليون خودروي دودزا و آلاينده، خودروهاي فرسوده اند و تعدادي از آن ها فاقد استاندارد و دودزا مي باشند که هنوز به سن فرسودگي نرسيده اند و از عوامل اصلي آلودگي هوا محسوب مي شوند.وي افزود: آمار حاکي از آن است که منابع متحرک شامل موتورسيکلت ها خودرو هاي سواري و سنگين و هواپيما عامل ۷۰ تا ۹۰ درصد آلودگي هوا در کلان شهرها مي باشند و منابع ثابت نظير کارخانجات و صنايع عامل ۱۰ تا ۳۰ درصد آلودگي هوايند. بنابراين اگر همين سه ماده از قانون که بر ممنوعيت تردد خودروهاي دودزا و فاقد استاندارد تاکيد دارد اجرا مي شد در حال حاضر آلودگي هوا بسيار ناچيز بود و ۷۰ تا ۹۰ درصد مشکل آلودگي هوا بر طرف مي شد.مديرکل سابق دفتر آلودگي هواي تهران هم چنين گفت: آمار حاکي از آن است که در منابع متحرک نيز سهم موتورسيکلت در آلودگي هوا ۳۵ درصد و سهم خودروهاي سواري نيز ۳۵ درصد است و خودروهاي سنگين و هواپيما نيز ۳۰ درصد در آلودگي هوا سهم دارند.وي افزود: يکي از مواردي که منجر به افزايش کيفيت توليد خودروهاست، رعايت استانداردهاي روز جهان در توليد خودروها مي باشد که از اول امسال رعايت استاندارد يورو ۳ براي خودروها الزامي شده است در حالي که خودروسازان از اجراي آن سرپيچي کردند و خودروها هم چنان با استاندارد يورو يک توليد مي شوند.بنا به گفته اين مسئول در استاندارد يورو ۳ ميزان آلايندگي هوا توسط خودرو حداقل است.وي هم چنين در پاسخ به اين که معاينه فني براي خودروها در حال اجراست و نبايد خودروهاي غير استاندارد برچسب معاينه فني دريافت کنند، گفت: استانداردهاي معاينه فني بر مبناي اين قانون بايد روز به روز و به حدي ارتقاء يابد که به خودروهاي دودزا و آلاينده هوا و داراي سوخت ناقص برچسب معاينه فني داده نشود، در حالي که خودروهاي مستعمل و غيراستاندارد که به سن فرسودگي نرسيده  اند، خيلي راحت برچسب و تاييد معاينه فني دريافت مي کنند. بنابراين اجراي ناقص اين ماده قانوني نيز يکي از دلايل آلودگي هواست. معصومه ابتکار، رئيس کميته محيط زيست شوراي شهر تهران و رئيس اسبق سازمان محيط زيست نيز در اين باره گفت: اعمال سخت گيرانه براي استانداردسازي توليد خودروهاي سبک و سنگين با تاخير مواجه است. بنابراين تا زماني که خط توليد استاندارد نداريم و سخت گيري نيز وجود ندارد، اين مشکلات در زمينه آلودگي هوا وجود خواهد داشت.دکتر امي، مشاور رئيس سازمان محيط زيست نيز با اشاره به روند نامطلوب از رده خارج کردن خودروهاي فرسوده گفت: در حال حاضر 4.5 ميليون خودروي فرسوده، مستعمل و در مجموع دودزا و آلاينده هوا در کشور در حال ترددند. در حالي که پس از ۱۵ سال از تصويب قانون جامع کاهش آلودگي هوا و اجراي طرح جايگزيني خودروهاي فرسوده فقط ۸۵۰ هزار خودروي فرسوده اسقاط و از رده خارج شده است.وي افزود: بر اساس گزارش سازمان جهاني بهداشت خسارت ناشي از آلودگي هوا که شامل مرگ و مير، بروز بيماري هايي نظير سرطان، بيماري هاي قلبي و عروقي، کاهش طول عمر و بيماري هاي عصبي مي شود در ايران هر سال ۸ ميليارد دلار است که با کاهش آلودگي هوا از وارد آمدن اين خسارت ها به دولت جلوگيري مي شود.وي همچنين به برنامه ۱۰ ساله مصوب دولت براي کاهش آلودگي هواي تهران به دليل حساسيت آن اشاره کرد و گفت: اين برنامه نيز که ۱۰ سال پيش براي کاهش آلودگي هواي تهران تدوين و تصويب شده بود، اجرا نشده و به همين دليل هر سال با وضعيت حادتري در شهر تهران در زمينه آلودگي هوا رو به روييم.وي افزود: بر مبناي مطالعات ما تهران، حداکثر گنجايش ۶۰۰ هزار خودرو را دارد که در صورت حرکت اين خودروها با سرعت متوسط ۳۰ کيلومتر مشکل آلودگي هوا به حداقل مي رسد، اما متاسفانه تعداد خودروهايي که روزانه در تهران تردد مي کنند، سه برابر ميزان استاندارد و حدود يک ميليون و ۸۰۰ هزار دستگاه است که سرعت آن ها به يک سوم کاهش يافته و منجر به ترافيک شده است و در اين حالت خودرو در بدترين شرايط کار و گازهاي آلاينده هوا توليد مي کند. علاوه بر اين که از يک ميليون خودرويي که در کشور توليد مي شود، ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار خودرو در تهران شماره گذاري مي شود.امي همچنين اجرا نشدن طرح خروج بخش صنعت را از شرق تهران که در مسير باد قرار دارد، از ديگر دلايل آلودگي هواي تهران ذکر کرد و گفت: متاسفانه آلودگي هواي تهران و به تدريج ساير کلان شهرها به وضعيت حادي دچار شده است و بايد هر چه سريع تر دولت اهتمام ويژه اي به اجراي قانون کاهش آلودگي هوا و برنامه جامع کاهش آلودگي هواي تهران داشته باشد.بنا به گفته اين مسئول در برنامه ۱۰ ساله قرار بود ۷ خط مترو در تهران ايجاد شود که اين امر محقق نشده است علاوه بر اين که وضعيت ناوگان حمل و نقل عمومي هنوز به حد مطلوب نرسيده است.به گزارش ايسنا، معصومه ابتکار، رئيس کميته محيط زيست شوراي شهر تهران با اشاره به اين که در اجراي برنامه جامع کاهش آلودگي هوا کم کاري شده است، گفت: اين برنامه چند سالي است که در عمل متوقف شده است.ابتکار با بيان اين که در اين چند سال حتي بازنگري در اين برنامه صورت نگرفته است، اضافه کرد: براي توسعه حمل ونقل عمومي به جاي فراهم کردن زيرساخت ها و توسعه اتوبوس هاي گازسوز، دولت در مصوبه اي توليد و فعاليت اتوبوس هاي ديزلي را آزاد کرد و تردد اين اتوبوس ها با سوخت گازوئيل که استاندارد جهاني را ندارد، آزاد شد.

در خور اشاره است، برنامه ۱۰ ساله کاهش آلودگي هواي تهران در سال ۱۳۷۹ به تصويب رسيد که مهلت اجراي آن تا پايان سال ۸۹ يعني امسال است. زمان اجراي اين برنامه به اتمام رسيده است و بايد بر مبناي اين برنامه تا پايان امسال وضعيت هواي تهران سالم و پاک شود که اين امرتا کنون محقق نشده است.

 بن گرفت:

http://www.khorasannews.com/News.aspx?type=1&year=1389&month=9&day=3&id=55348